Kijowskie Biennale 2023
Forum Muzeów.

Ukraińskie i polskie muzea w czasie rosyjskiej inwazji: doświadczenie, współpraca, solidarność

Lokalizacja: Muzeum nad Wisłą, Wybrzeże Kościuszkowskie 22
Termin: 23 października 2023 godz. 10.00–20.00

Kuratorka: Olha Honczar, dyrektorka Muzeum Terytorium Terroru we Lwowie oraz inicjatorka Muzealnego Centrum Kryzysowego tamże, współzałożycielka organizacji
pozarządowej Nowe Muzeum i Funduszu Dziedzictwa Kulturowego Ukrainy.
Języki: ukraiński i polski z tłumaczeniem symultanicznym
Współorganizatorzy:Visual Culture Research Center (Centrum Wizualnej Kultury), Kyiv Biennial 2023 (Kijowskie Biennale 2023), Museum Territory of Terror (Muzeum Terytorium Terroru), Museum Crisis Center (Muzealne Centrum Kryzysowe)
Partnerzy wydarzenia: L’Internationale, ICOM Polska, Narodowy Instytut Muzeów, Ukraiński Dom

Opis wydarzenia:
Piąta edycja Kijowskiego Biennale będzie miała międzynarodowy charakter i odbędzie się w Kijowie, Iwano-Frankowsku, Użhorodzie, Wiedniu, Warszawie, Lublinie i Berlinie. Została pomyślana jako wydarzenie ogólnoeuropejskie, z rozproszonymi wystawami i programami publicznymi w wielu miastach Ukrainy i Unii Europejskiej, realizowanymi we współpracy z najważniejszymi instytucjami związanymi ze sztuką współczesną. Nadchodzące Biennale ma na celu reintegrację ukraińskiej społeczności artystycznej,
która została podzielona przez wojnę i z jej powodu rozproszona po całej Europie. Założeniem przedsięwzięcia jest umożliwienie uczestnikom nawiązania międzynarodowej
współpracy, a także wymiana refleksji nad kulturowymi, społecznymi i środowiskowymi wyzwaniami, przed którymi obecnie stoi Ukraina, oraz zarysowanie scenariuszy powojennej emancypacyjnej przyszłości w kontekście globalnym.

Forum Muzeów zostało pomyślane jako przestrzeń wymiany myśli i doświadczeń pomiędzy polskimi i ukraińskimi muzealnikami. Podczas konferencji przedstawiciele
muzeów ze Lwowa, Kijowa, Charkowa, Dniepru, Słowiańska, Starobielska, Ochtyrki i Chmielnickiego zaprezentują swoje działania w warunkach wojennych. Celem spotkania jest wymiana wiedzy i doświadczeń funkcjonowania podczas wojny oraz podjęcie dyskusji z polskim środowiskiem muzealników o tym, jaki kształt może przyjąć międzynarodowe
muzealnictwo po ludobójstwie rosyjskim w Ukrainie, jak wojna zmieniła postrzeganie współczesnego muzealnictwa i potrzebę dokumentacji aktualnych wydarzeń, a także jak
wpłynęła na funkcjonowanie polskich muzeów.

Pomimo ogromnych zniszczeń i trwającej inwazji ukraińskie muzea i muzealnicy nie zaprzestali pracy: ewakuują zbiory, przyjmują kolekcje z innych placówek i zapewniają
schronienie pracownikom instytucji położonych w bardziej zagrożonych bezpośrednimi działaniami wojennymi regionach Ukrainy. Biorąc pod uwagę wyzwania czasów wojny,
reorganizują swój sposób funkcjonowania, co często oznacza: pracę bez prądu, w warunkach trwających działań militarnych, pracę z przesiedlonymi, dokumentację zbrodni wojennych, współpracę z wojskiem, digitalizację dziedzictwa w celu jego zachowania i ochrony, a w końcu tworzenie ukraińskich i międzynarodowych sieci współpracy oraz poszukiwanie środków na wsparcie muzeów poza finansowaniem państwowym.

Według oficjalnych informacji rządowych na dzień 25 marca 2023 roku w wyniku rosyjskiej inwazji uszkodzone zostały 1373 obiekty infrastruktury kulturalnej; prawie jedna
trzecia z nich uległa zniszczeniu, w tym odnotowano 69 zniszczonych muzeów i galerii. Prawie całe terytorium Ługańska i znaczne części obwodów chersońskiego, zaporoskiego i
donieckiego nadal znajdują się pod tymczasową okupacją. Z tego powodu niemożliwe jest oszacowanie dokładniejszej liczby obiektów infrastruktury kulturalnej uszkodzonych działaniami wojennymi.

Bezprecedensowe doświadczenie dokumentowania wojny, którego Ukraińcy muzealnicy musieli podjąć się bez wcześniejszego przygotowania, w całości zmieniło
praktyki muzealne i skutkowało opracowaniem funkcjonalnych protokołów i zaleceń bezpieczeństwa dla potencjalnie i realnie zagrożonych instytucji. Biorąc pod uwagę często
nieprzewidywalny rozwój sytuacji oraz fakt, że obecnie w różnych częściach świata toczy się ponad 20 wojen, ta wiedza i praktyki mają wyjątkową wartość dla międzynarodowej
społeczności muzealnej.

Biennale w Kijowie 2023 to projekt Centrum Badań nad Kulturą Wizualną (VCRC) z Kijowa zorganizowany wraz z tranzit.at (Wiedeń), tranzit.org (Bratysława, Budapeszt,
Bukareszt, Kluż, Jassy, Praga i Wiedeń), Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Galerię Labirynt w Lublinie, Muzealne Centrum Kryzysowe (Lwów), Other Edges, Narodowe Centrum Ołeksandra Dowżenki (Kijów), Asortyment Komnata (Iwano-Frankowsk) i Sorry, No Rooms Available (Użhorod).

Uczestniczki i uczestnicy:
1. Milena Chorna, Narodowe Muzeum Historii Ukrainy w II Wojnie Światowej (Kijów)
2. Dr Paulina Florjanowicz, dyrektorka Narodowego Instytutu Muzeów (Warszawa)
3. Dr Katarzyna Góralczyk, dyrektorka Instytutu Bezpieczeństwa Dziedzictwa (Kraków)
4. Olha Honczar, dyrektorka Muzeum Terytorium Terroru (Lwów), inicjatorka Muzealnego Centrum Kryzysowego (Lwów), współzałożycielka organizacji pozarządowej Nowe Muzeum i Funduszu Dziedzictwa Kulturowego Ukrainy
5. Evgenia Kalugina, dyrektorka Muzeum Historii Lokalnej w Słowiańsku (ewakuowane)
6. Ivanna Kyliushyk, koordynatorka Centrum Spotkań Ukraińskiego Domu (Warszawa)
7. Olesia Volodymirivna Milovanova, dyrektorka Ługańskiego Obwodowego Muzeum Historii Lokalnej (dwukrotnie ewakuowane, Ługańsk–Starobielsk–Lwów)
8. Ludmyla Miszczenko, dyrektorka Muzeum Historii Lokalnej (Ochtyrka)
9. Olena Mykhaylovska, dyrektorka Chmielnickiego Regionalnego Muzeum Sztuki (Chmielnicki)
10. Yulia Pischanska, dyrektorka Dnieprzańskiego Narodowego Muzeum Historycznego w Jawornicy (Dniepr)
11. Dr Piotr Rypson, przewodniczący Polskiego Komitetu Narodowego Międzynarodowej Rady Muzeów ICOM Polska
12. Olha Salo, zastępczyni dyrektora generalnego Narodowego Muzeum Rewolucji Godności (Kijów), Centrala Ratowania Dziedzictwa Kulturowego (Kijów)
13. Olha Soshnikova, dyrektorka Narodowego Muzeum Historycznego im. M.F. Sumstova w Charkowie (Charków)
14. Dr hab. Marta Szuniewicz-Stępień, profesorka w Akademii Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte; Wydział Dowodzenia i Operacji Morskich.

Program Konferencji:

Museum-Forum-information-23-10-2023-PL